Сережа, бұл сен бе?

Орыс тлінен аударған Айжарық Сұлтанқожа

 

Ол тәрелкені ысырып тастады. Таяу маңдағы аспазханадан алынған «корей сәбізі» майда туралған, қызыл бұрыш сеуіп, сірке суын қосқан «жәй сәбіз» болып шықты. Оған қоса аздап ашып кеткен секілді ме. Солай боларын өзі білді, бірақ сонда да ашты бірнәрсе жегісі келген.  

Теледидарды қосты (ескі, кеңес өкіметінен қалса да істеп тұр). Каналдарды ауыстырып көрді де өшіре салды.

Түксиген, арасы ақшыл тарта бастаған сақалын қасып. « Сақал алу керек еді, әйтпесе бірер күнен кейін қырыну қиын болады. Әлде қайтадан сақал жіберсем ба екен?»  Дегенмен мына ала дақтанған, ақшыл сақалын, жуып тарап қойса да үрпиісіп, күтімі қашып тұрды.

Бүгін пәтерді  жинастыру керек еді. Бірақ шаршады ма, өзінен бұрын әке шешесі отырып, жұмсағын ойып кеткен диваннан тұрғысы жоқ. Үйді бір апта бұрын жинау керек еді. Бірақ оқталған сайын, терең диваннан тұрғысы келмеді.

Ескі дискілі телефонды қолына алды, ол да әке шешесінен қалған. Джинс шалбарының қалтасынан бір бума майда қағаз ақша шығарып, қолына түскенін суырып алды. Ондық екен. Үлстел үстіндегі телефонның қасына қойды. Тұтқаны көтерді. Асықпай еппен жасыл қара қағаздың сериялық нөмірін тере бастады. Жөткірініп алды.

Үшінші қоңыраудан кейін әлдекім тұтқаны көтерді. 

— Алло. Алло? — Жас жігіттің сенімсіз дауысы естілді. 

Ол тұтқаға аузын тақап ақырын дем ала бастады. Солай көрінді ме әйтеуір арғы жақта  жігіттің жұтынғаны естілгендей болды: 

— Алло? Жанна, бұл сен бе? Жанна сен неге үндемейсің? Сен маған әлі де ренжулісің бе? Кешір, мен өзімнің қателігімді енді түсіндім... Жанна, тым болмаса бірнәрсе деші. Бәрін қайтадан бастасақ қайтеді... 

Ол тұтқаға тағы бір рет демін шығарды да әлденеге разы болғандай езуін кере күлді. Мұрнының ұшы қозғалақтап қалды.

— Алло? Жанна... Кездесіп, сөйлесейікші... Асықпай отырып талқылайықшы... 

Ол тұтқаны қоя салды. Білінер білінбес күлді де мұрнын қасыды. Өзіне шәйін құйып алды да шанышқымен туралған сәбіздің шөмелесін шұқығандай болды да артынша тәрелкені мүлдеп арыға ысырып жіберді. Сұлы печеньені бір тістеді де шәйдан ұрттады.

Арғы жылы ол өзі үшін бәрін шешкен еді. Содан бері уайымы да аз. Ол кезде бәрі өмірге шағынатын еді, девальвация, бағалардың көтерілуі мен жалақының кешеудеуі.  Ол болса ешкімге жалынбастан шопыр болып кетті. Ақшасы көп болмаса да жжоба институтына қарағанда көбірек, және ақысын бірнеше айда бір емес күніне алады. «Құдай аманшылық берсе, ас та берер», — деп кішкентай кезінде әжесі жиі айтушы еді.  Шынымен солай болып шықты.

Ол бума ақшаны қайта қолына алды. Қайтадан қолына ілінгенін шығарды. Жиырмалықты — телефон мен орындықтың ортасына қойды. Бұл жолы жауапты ұзақ күтті, ешкім көтермеді, тұтқаны енді орнына қоя берейін дегенде әлдене сырт етті де қарлыққан әйелдің дауысы естілді: 

— Алло? 

Тұтқаны деміне тақады.

— Алло? Лешенька, бұл сен бе? Лешенька, есітлмейді. 

Шекесіне тер шапшып кетті, бірақ тынысы сол қалпында.

— Алло Лешенька уайымдама, әкең қазір үйде емес, сөйлей бер... Бәрібір ол қазір саған бұрынғыдай ренжулі емес. Ол да сенің оралғаныңды қалайды. Сен қай жақтан хабарласып тұрсың? Мәскеуден бе? Ол жақта тамағың дұрыс па? Ауырып жүрген жоқсың ба? Лешенька бірдеңе десеңші, өтінемін! Біз саған бәрін кешіруге дайынбыз, сен тек келсең болғаны... 

Ол ақырын тетікті басты, тұтқа тынып қалды. Артынан кенет ақырғандай терең күрсінді де, күліп жіберді. Қарсы тұрған керегеге қарап ойланып қалды. Тұтқаны қойды. Күліп тұрып шекесін сүртті. Көзі жұмулы. Қайтадан керегедегі түсқағаздардың қарапайым оюларына телмірді.

Бірер минуттан кейін қағаз ақшадағы кездейсоқ сандардың реті оны жаңа абонентпен байланыстырды.

— Алло, — жіңішке келген әйелдің дауысы. 

Ол дем ала бастады.

— Алло?! 

Демін тартып қайта шығарды.

— Бұл сен бе оңбаған, қайтадан хабарлаасып үндемей тұтқаға демалып тұрсың! Сен қашан мені жайыма қалдырасың осы? Жауыз, хайуан! 

Ол кенет түрін сайқымазақтарша тыржитып, диванға ыңғайлана шөге түсті.

— Неғылған жауыз десеңші, а? — деп әлгі әйел айбат шегуін жалғастырып, — мен әрбірден соң жақында тұрмысқа шыққалы жатырмын. Ертең ақ күйеуіме айтармын — ол сені тауып, сазайыңды береді. Қане бірдеңе десеңші. Қай жақтан хабарласып тұрсың, үйден бе? Нақұрыс, мен саған енді ешқашан оралмайтынымды түсін. Жоқ,  мен дәл қазір жігітіме хабарласамын, ол қазір келіп сенің ұсқынсыз тұмсығыңды бұзсын, — қысқа гудоктар естілді.

Ол қуанышты күлкіге басты. Тұтқаны қойып тізесін құшақтай алды. Сосын креслодан атып тұрды да бөлмені арлы-берлі кезіп, диванға құлай кетті. Езуінен күлкі үйіріліп, кетер емес. Ол шалқалай жата кетті, көзі төбедегі майда жарықшақтардың желісіне тап болды,  оған олар найзағайдың ортасында қалып қойған ұшатын тарелкені есіне салаттын. Өзінің балалық шағы өткен үйдің тамын есіне салатын шағын фреска. Ол күлкісін тимастан көзін жұмды.

Телефон қоңырау соқты. Ол селк етіп сұр аппаратқа бұрылды. Кенет соққан арынды шырыл қайта қағылды. Ол бұл, пластиктен жасалған қорапшаның дауысы сондай жағымсыз шығатынын ұмытып та қалыпты. Қандай ұзақ соғады десеңші... 

Ол диванға отырды. Қоңырау қағуын тоқтанқан жоқ. Әрбір соққан қоңырау ол үшін бөлмеге қорқыныш пен үрей әкеліп жатқандай болды. Бұны тоқтатпаса болмас. 

Ол құрылғыға жақындады да тұтқаны көтерді. Аузын ашқанымен ешнәрсе демеді. Тұтқаның арғы жағынан еміс-еміс дауыстар естілді, артынан сенімсіз шыққан бала дауысы:

— Алло? Әке? Әке, салеметсің бе? Әке сен менің естіп тұрсың ба? Мен қоңырау шалуды үйрендім, анам да маған ақыры сенің нөміріңді берді. Мен өзім хабарласуды үйрендім ғой әке, мен жақында жетіге келемін. Айтпақшы мамам біздің тотықұсты, мен екі жасқа толғанда, сен сыйлағаныңды айтты. Ол тотықұс кеше өліп қалды. Алло? Әке, даусың естілмейді. Мені естіп тұрсың ба? Бұл Сережа. Әке? 

Ол қорыққанан тұтқаны құлағынан тартып алды. Сосын қайта тақап әлдене айтпақ болды да, тетігіне қоя салды. 

Бір минут болар-болмас қоңырау қайта соқты. Ол орнына тұрып бөлмеден шығып кетті. Дәлізге шықты да телефон жалғанған сымды ұяысынан суырып алды. 

Бөлмеге оралып, креслоға қайта отырды. Шәйдің қалғанын ішіп тауысты. Қалтасынан бір бума майда қағаз ақша шығарып үстел үстіне тізіп шықты. Бестіктерді бөлек, ондықтарды бөлек, жиырмалықтарды бір бөлек. Бір елулік пен екі жүздікті шетіне бөлек қойды. Орнынан тұрып ас бөлмеге шығып кетті. Шәугімге су құйып отқа қойды. Дәлізге шығып телефонның сымын ұясына қайта жалғап телефонға қарады. Қоңырау үнсіз. Ол  әлгі сұр құрлығыға жақындап, тұтқаны көтеріп сигналын тексірді. Кәдімгі ұзақ гудок.

Креслоға отырды. Елулік пен екі жүздікті үстел суырмасына салып қойды. Қалған ақшаларды ретімен жиып джинс қалтанысына салды. 

Телефон қоңырау қақты. Ол үш рет соққанын күтті, ақырын тұтқаны көтеріп құлағына тақады. Аузын ашса да, ештеңе дей алмады. Тұтқаның арғы жағынан әлдекімнің тынысы естілді. 

— Сережа? — ол ақырын сұрады. — Алло, Сережа, бұл сен бе? Бұл сенің әкең ғой. Мені естисің бе? Естілмейді. Алло, бірдеңе деші. Мен саған жаңа тотықұс сатып алып берем. Алло. Сережа? 

Әлдекімнің жасыруға тырысқан күлкісі естілді (Әлде солай көрінді ме) сосын — қысқа гудоктар.